Asiri killanma (asiri tüylenme - güzellik) yüz, gögüs, karin, sirt, kol ve bacaklarin üst kisminda uzun kalin ve sert killarin çikmasidir. Asiri killanma (asiri tüylenme - güzellik) kozmetik bir problemin yaninda, ayni zamanda hormonal bir düzensizligide gösterir.
√ Normal Kil Büyümesi : Killar (tüyler) soguk ve tahris edici maddelere karsi koruyucudur. Her kil derinin altinda folikül adi verilen kökten büyür, ve kil derinin üzerinde kalan kismi alinsada kökü durdugu sürece büyümeye devam eder. insanda dogdugunda yaklasik 50 milyon kil kökü vardir, ve bunlarin sayisi 40 yasindan sonra azalmaya baslar. Eriskinlerde iki tip kil (tüy) vardir, bunlardan birincisi ince, renksiz ve kisa olan killardir.
• Birçok kadinin yüzünde, gögüslerinde ve sirtinda bu tip killar bulunur. ikinci tür ise hem kadin hem de erkeklerin basinda, koltuk altinda ve genital (cinsel) bögelerinde bulunan, sert uzun ve koyu renkli killardir. Erkeklerin yüz ve vücutlarinda bulunan killarda bu ikinci türdendir. Ön kol (dirseklerin alti) ve bacaklarin dizden asagisindaki killarin sayisi kisilerin hormonal durumundan bagimsizdir. Bu bölgelerdeki asiri killanma hastalik degildir.
√ Hormon Dengesi ve Tüylenmenin Belirmesi : Menars'in (adet kanamalari) baslamasi ile genç bir kizin vücudunda bir kadina özgü degisikler olur. Bunlardan en önemlisi erkeklerden farkli ve az olan tüy dagilimidir. Bu durum büyük oranda kadina özgü hormonal denge ile kontrol edilir. Saglikli bir hormonal yapi için beyindeki merkezler, yumurtaliklar, tiroid ve böbrek üstü bezlerinin uyum içinde çalismasi gerekir. Beyindeki hipofiz bezi salgiladigi hormonlar yolu ile yumurtaliklarin, memelerin, tiroid ve böbrek üstü bezlerinin fonksiyonlarini kontrol eder. Hipofizden salgilanan iki önemli hormon vardir.
o FSH: (Follikül Uyarici Hormon) yumurtaliklarda folikül olarak adlandirilan ve içinde yumurta bulunan sivi dolu keseciklerin gelismesini saglar.
o LH: (Luteinize Edici Hormon) gelismis foliküllerin çatlamasini ve yumurtalarin serbestlesmesini uyarir. Bu iki hormonun uyumlu çalismasi ile saglikli yumurta gelisimi saglanir.
o Yumurtaliklarin salgiladigi en önemli hormon östrojendir (kadinlik hormonu). Östrojenin kadin vücudunun gelisiminde ve fonksiyonlarinin devaminda yeri çok önemlidir. Östrojenin en önemli fonksiyonlarindan biri vücutda kadinsi bir tüy dagilimi saglamaktir. Menapoza yaklasildiginda yumurtaliklardaki yumurta deposu azalmistir. Saglikli yumurta gelisimi olmaz ve östrojen Salinimi azalir. Hormonlarin bir orkestra gibi ahenk içinde çalismasi ile kadinin kendine öz fonksiyonlari saglikli ve uyum içinde devam eder. Eger kadinda kalitsal bir problem yoksa yumurta gelisimi, adet dönemleri, killarin vücutta dagilimi, üreme, kadinsi vücut ve ses gelisimi saglikli olacak ve aksamayacaktir.
√ Yüzde ve vücutta asiri killanma ya neler yol açar? Genellikle asiri killanma (asiri tüylenme - güzellik) kandaki androjenlerin (erkeklik hormonlari) artmasina baglidir. Androjenler erkeklerde daha yüksek düzeylerde olmak üzere hem erkek hemde kadinda bulunan hormonlardir. Androjenler ince, zayif ve kisa olan killarin sert, uzun killara dönüsmesine neden olur. Androjen düzeylerinin yükselmesine ve bunun sonucu olarak da killanmaya neden olan durumlar;
∙ Menapoz: Bu dönemde yumurtaliklardan östrojen (kadinlik hormonu) sentezi azaldigi halde androjen sentezi devam eder, buna bagli olarak killanma görülebilir.
∙ Genetik: Annesinde veya büyükannesinde asiri killanma olan kisilerde ayni hastaligin görülme olasiligi fazladir.
∙ ilaç yan etkileri: Erkek hormonlari veya androjenik özellikler gösteren ilaçlar alan kisilerde asiri killanma (asiri tüylenme - güzellik) görülebilir.
∙ Polikistik over hastaligi: Overlerde birçok kist olusur ve erkek hormonlari fazla olarak üretilir. Hastalarda asiri killanma, düzensiz yumurtlama, adet düzensizlikleri, kisirlik ve sismanlik görülür.
∙ Yumurtalik Tümörleri:Nadir olarakda androjen salgilayan hormonlar asiri killanmaya neden olur.
∙ Adrenal (Böbreküstü Bezi) Bozukluklari:Androjenler adrenal bezlerinde de üretilir. Adrenal hiperplazi (bezlerin büyümesi) durumunda fazla androjen üretilmesine ve asiri killanmaya neden olur.
√ Asiri killanmanin nedeninin belirlenmesi : Yapilan hormon testleri ile kandaki androjen ve diger hormonlarin seviyeleri belirlenir. Ayrica yapilan ultrason incelemesi ve özel radyolojik incelemeler ile yumurtalik veya böbrek üstü bezlerinde ki tümörler tespit edilebilir.
√ Asiri killanma tedavisi
• Kozmetik Tedavi : Tüy dökücü kimyasallarin kullanimi, agda, tras vs gibi yöntemler ile geçici olarak bu killardan kurtulmak mümkündür. Epilasyon kalici sonuç veren yöntemlerden biridir. ince elektroliz igneleri ile kil köküne hafif bir elektrik akimi verilir ve kil kökü öldürülür. Hormon tedavisi görecek kisilerin epilasyonu en az alti ay sonra yaptirmasi uygun olur.
• Tibbi Tedavi : Asiri killanmanin tedavisinde en sik kullanilan ilaçlar dogum kontrol haplaridir. Bu haplardaki östrojenler karacigerde androjenlere baglanarak onlarin etkisini azaltan proteinlerin üretilmesini saglar. Diger bir ilaç olan Spiranolakton androjenlerin ciltteki etkisini engeller. Böbrek üstü bezlerinin hastaliklarina bagli asiri killanmanin tedavisinde kortizon kullanilir. Son yillarda GnRH anologlari denilen bir grup ilaç ile yumurtaliklardan androjen salinimi engellenerek asiri killanma tedavi edilmektedir.
• Hormon tedavisi ile yeni kil çikmasi engellenir. Önceden çikan killar hormon tedavisi ile dökülmez, tedavinin bitiminden en az alti ay sonra epilasyon uygulanarak yok edilebilir. Hormon tedavisine baslandiktan ortalama bir ila iki yil sonra ilacin dozu azaltilarak killanmanin tekrarlayip tekrarlamadigi tespit edilir ve gerekirse ilaca daha uzun süre devam edilir.
