Gömülü disler :
Sürme zamani geldigi halde çesitli nedenlerle agizda yerini
alamayan dislere gömülü disler denir. Üçüncü büyük azi disleri (yirmi yas
disleri veya akil disleri olarak da bilinir) , en sik rastlanan gömülü
dislerdendir. Üçüncü azi dislerinin sürebilmesi için agizda yer bulunmuyorsa ve
kisi 25 yasina geldigi halde halen sürmemisse, gömülü olarak degerlendirilirler.
Bazen de bu disler kismen sürer, ancak hiçbir zaman tam yükseklige ulasamazlar.
Üçüncü azilariniz henüz sürmemisse, dishekiminizi ziyaret ederek durum hakkinda
bilgi edinebilir ve gömülü kalan dislerin neden olabildigi agri, sisme,
enfeksiyon, çürük ve diseti hastaliklari gibi bazi problemler ortaya çikmadan
etken disin çekilmesini saglayabilirsiniz.
Üçüncü azilar neden düzgün bir
sekilde sürmezler?
Evrimlesen insanoglunda çene kemikleri gittikçe küçülmeye
basladigi halde azi dislerinde sayica azalma tam olarak gerçeklesmemistir. Bunun
sonucu olarak günümüz insaninda agizda son süren üçüncü azi disleri için
genellikle yer kalmamaktadir. Bilindigi gibi üçüncü azi disleri 15 ile 25 yaslar
arasinda sürebilirler.
Gömülü üçüncü azilar ne tip sorunlara yol
açabilir?
Gömülü üçüncü azilarin çevresinde kist ve tümörler olusabilir. Öte
yandan, kismen sürmüs üçüncü azilar da ciddi bir enfeksiyon kaynagidir. Bu tip
disler agrinin yaninda diseti problemleri ve apselere yol açabilirler. Ancak her
üçüncü azi da bu problemlere neden olmayabilir. Antibiyotikler yanlizca kisa bir
süre için rahatlama saglayabilirler. Toplumumuzda bilinçsiz ve çok çesitli
antibiyotik kullanimi yaygin oldugundan, alinan antibiyotikler sikayetlere yol
açan mikroorganizmalara her zaman etki etmeyebilir. Üstelik etkili olsalar bile,
gerçek problemi ortadan kaldiramazlar. Diger bir deyisle, antibiyotik alinsa da
probleme yol açan dis hala agizdadir. Üçüncü azi dislerinin çekilmesi için
mutlaka problem yaratmalarini beklemek yanlistir.
Dishekiminizin de
önermesi kosuluyla erken dönemde yapilacak üçüncü azi çekimlerinin ileride
dogabilecek pek çok problemi önleyecegini unutmayiniz. Örnegin, gömülü üçüncü
azilar, ikinci azi dislerine zarar verebilirler. 16 yasindan önce yapilan
çekimlerde iyilesme son derece hizli olmaktadir. Daimi ikinci büyük azilar
sürdükten sonra üçüncü büyük azilarin alinmasi mümkündür. Bu da 11-12 yas
civarinda gerçeklesir. Dishekiminiz, bu dönemde alacagi röntgenler ile üçüncü
azi dislerinin sürmesi için yeterli yer olup olmayacagini tayin ederek çekim
için gerekli öneride bulunacaktir. Agri, sisme ve enfeksiyon sikayeti olan
kisiler, üçüncü azilarini en kisa sürede çektirmelidirler.
Ancak hiçbir
sikayet söz konusu degilse, ileride olusabilecek sorunlari önlemek veya olasi
bir çaprasiklik riskini ortadan kaldirmak için bu dislerin alinmasi yararli
olacaktir. Bunun yani sira, sikayete yol açmayan gömülü üçüncü azilarin erken
dönemde alinmasi ile; nedeni tespit edilemeyen çene agrilari, hareketli
protezlerin doku uyumsuzlukari, diseti hastaliklari ve tümör gelisimi gibi bazi
riskler de ortadan kalkacaktir. Gömülü disin üzerindeki diseti dokusu açildiktan
sonra kemik ve dis üzerindeki baglayici dokular uzaklastirilir. Ardindan dis
çekilir ve açilmis olan diseti dikilir. Bu operasyondan sonra hastanin dishekimi
tarafindan önerilecek bazi ilaçlari (antibiyotik, agri kesici v.b) almasi
gerekebilir.
