Nöbetçi Eczaneler
22/09/2021

Asilar Bebek Çocuk Asilari

img Saglik Hizmetlerinin en önemli ve yarar/maliyet orani en yüksek alanlarindan biri asilama yoluyla enfeksiyon hastaliklarinin önlenmesidir.
• Asilar canli-atenüe ve ölü-inaktive asilar olarak ayrilir. Atenüe asilar inaktif asilardan daha etkilidir. Bu asilar humoral immünite ile birlikte hücresel immüniteyi de uyarirlar. Ancak bu asilarin özellikle immün yetmezligi olanlarda vahsi suslarina dönüsüp enfeksiyon olusturma riskleri vardir. Ölü asilar çogalmaz ve enfeksiyon olusturmazlar. Ancak bu asilarin immünite süresi kisadir ve rapellere gereksinim gösterirler.

• Asilarin çogu vücuda enfeksiyonun giris yeri gözönüne alinarak parenteral olarak verilir. Bunun tek istisnasi oral polio asisidir.

• Asi molekülü ne kadar büyükse ve yapisi ne kadar karmasiksa o kadar immünojendir.

• Immünojeniteyi etkileyen problemlerden birisi de 2 yas altinda infantlarin poliskkarit antijenlere yanit alinamamasidir. Bu durumda antijen bir tasiyici proteinle beraber verilmekte ve bu sorun çözümlenmektedir.

• Primer bagisik yanit: Bir asi ilk kez yapildiginda latent dönemden sonra az miktarda antikor olusturur Asi sonrasi olusan ilk antikorlar IgM sinifindandir, ardindan IgG sinifi antikorlar olusur.

• Sekonder bagisik yanit: Ayni antijenle tekrar karsilastiginda ise daha kisa zamanda yogun bir antikor yaniti olusur. Bunun nedeni allerjik bellek tasiyan hücrelerin varligidir. Bu antikorlarin çogu IgG, az bir kismi ise IgM sinifindandir.

• Etkili bir asilamada iki asi arasindaki ideal süre 1 aydir. Ilk ve ikinci dozlar arasindaki süre 3, ikinci ve üçüncü asilar arasindaki süre 6 aya uzatilabilir. Rapel 3. dozdan 6-24 ay sonra yapilabilir.

• Asinin yapilmasi geciktiginde programa kalindigi yerden devam edilmeli ve yeniden baslanmamalidir. Bunun tersine önerilenden daha kisa sürelerle asi yapilmasi asinin etkisini azaltir.

• Asilarin, yapildigi yerde lokal kizariklik, agri gibi lokalize, immün yetmezligi olanlarda hastaligin disemine yayilimi, atopik kisilerde görülen allerjik reaksiyonlar ve nedeni bilinmeyen ama immünojenik mekanizmayla olustugu tahmin edilen artrit, trombositopeni (kizamikçik), eritema multiforme, (yenidoganda Hepatit B) demiyelizan SSS hastaligi (kuduz, kabakulak, kizamik) gibi yan etkileri vardir. Son zamanlarda ülkemizde de sik görülen asili kisilerde hastaligin nüks etmesidir. (kizamik) Bunun nedeninin soguk zincirin kirilmasi oldugu düsünülmektedir.