ROTASYON VE FIKSASYON ANOMALILERI
TARIHÇE
Mall (1898) – Johns Hopkins de bir anatomi prosedürü olan Mall (Mall Rotasyon), bu konudaki ilk anlamli embriyolojik tanimlamayi yapmistir. Mall, ünlü Alman embriyologu His ile çalismistir. Mall barsagin önce rotasyonunu ve daha sonra fiksasyonunu tanimlamistir.
Ladd ve Gross (1936) – Malrotasyonun tedavisi konusunda klasik makalelerini yayinlamislardir. Ladd, duodenum üzerindeki bantlarin kesilmesini ve çekumun sol üst kadrana yerlestirilmesini önermistir.
Ladd prosedürü (duodenumun serbestlestirilmesi ve çekumun sol üst kadrana yerlestirilmesi) nonrotasyon ve midgut volvulusunun cerrahi tedavisinin temel tasi olmustur.
Snyder ve Chaffin (1954) – Rotasyon anomalilerinin açik ve egitici bir tanimlamasini yapmislardir. (santral bir bant çevresindeki ip örnegini gelistirdiler)
Normal rotasyon ve fiksasyon
Üç tane önemli anatomik yapi vardir:
Proksimal (prearteryal) duodenojejunal loop
Süperior mezenterik arter (SMA)
Distal (postarteryal) çekokolik loop.
DOUDENOJEJUNAL LOOP
Mide SMA nin yukarisinda veya önündedir. Duodenumun 2. kismi SMA nin sag tarafindadir. Duodenumun 3. kismi SMA nin arkasindadir.(altindadir).
Duodenumun 4. kismi SMA nin sol tarafindadir. Dolayisiyla duodenojejunal loop, SMA nin çevresinde toplam 270? lik bir rotasyon yapmis olur. Rotasyonunyönü saat yönünün tersinedir.(counterclock wise).
ÇEKOKOLIK LOOP
Eriskinde terminal ileum, çekum ve sag kolon abdomenin sag tarafinda, SMA nin saginda bulunur. Embriyoda ise ileoçekal bölge SMA nin altindadir. Çekokolik loop da benzer sekilde 270? lik saat yönünün tersine rotasyonunu yapar.
Synder ve Chaffin in 1954 de yaptiklari intestinal rotasyonun mekanik demonstrasyonu ;
Fötal yasamin yaklasik 1. ayinda embriyo 5 mm lik evrede iken , intestinal traktus hemen hemen düz bir boru biçimindedir. Tam ortasinda öne dogru hafif bir kabariklik (bulging) vardir. SMA bu kabarikligin tam arkasindan gelir. Barsaklar hizla abdominal duvardan kordonun içine dogru uzarlar. Mide orijinal pozisyonunda kalir. (SMA nin önünde ve yukarisinda). Duodenum SMA nin asagisinda ve sagina dogru bir egri (curve) yapmaya baslar. Jejunum ve ileum ; çekum, sag kolon ve transvers kolonun bir kismi ile birlikte umblikal kordun içine girerler.
Her iki loop da (Duodenojejunal ve çekokolik) SMA nin önünden yanina geçmis olurlar.
Duodenijejunal loop, intestinal gelisimin ekstraçölomik fazinda da rotasyonuna devam eder. (yani umblikal kordon içinde).
Duodenojejunal ve çekokolik loop larin rotasayonlari birbirinden farkli zamanlarda olur. Duodenojejunal loop un rotasyonu 4. haftada baslar ve 10. haftada biter. Çekokolik loop un rotasyonu ise çok hizli bir sekilde 10. haftada baslar ve biter.
DUODENOJEJUNAL LOOP
- 5 mm lik embriyo (4. hafta) ? 0?
- 10 mm lik embriyo (6. hafta) ? 90?
- 25 mm lik embriyo (8. hafta) ? 180?
- 40 mm lik embriyo (10. hafta) ? 270?
ÇEKOKOLIK LOOP
40 mm lik embriyo (10. hafta) ; 0? - 270? ;
Diyafragmanin olusumu 9. gestasyonel haftada tamamlandiktan sonra, 10. haftada barsaklar karin içine geri dönerler. Bu dönüs tamamlandiktan sonra 12. haftada karin ön duvari olusumunu tamamlamis ve kapanmistir. Barsaklarin hizla uzayip ekstraçölomik bosluga (kordon içine) çikmasi 6. haftada olur.
Barsaklar karin içine geri dönüsü 10. haftanin sonunda tamamlanir. Ilk olarak ince barsaklar geri dönerler. Ince barsaklar duodenumun 4. kitasine ve jejunumu SMA nin soluna iterler. Böylece onlarin rotasyonunu da tamamlatmis olurlar.
Çekum ve sag kolon karin içine en son dönerler ve solda bulunurlar. Çekum ve sag kolon SMA nin anteriorundan geçerek eriskindeki pozisyonlarini alirlar. (SMA nin saginda, sag alt kadranda).
Barsagin rotasyonu ve fiksasyonu 3 evreye ayrilsa da bu olay aslinda sürekli bir olusumdur.
Nonrotasyon : 1. Evre
Inkomplet rotasyon : 2. Evre (Mikst Rotasyon : 2. Evre)
Inkomplet fiksasyon : 3. Evre.
REVERSE ROTASYON :
Duodenumun ve kolonun süperior mezenterik damarlarin çevresinde saat yönünde (Clockwise) rotasyon yapmasidir.
Transvers kolon süperior mezenterik damarlarin arkasinda kalir ve kismi obstruksiyona ugrar. Duodenum ve jejunum, süperior mezenterik damarlarin önündedir. Semptomlar genellikle eriskinlikte ortaya çikar.
Rotasyon ve fiksasyon anomalileri genellikle heterotoraks ile birliktelik gösterirler. Fakat situs inversus ile nadiren birarada bulunurlar.
HETEROTORAKSI (Situs Ambiguos)
Organlarin anormal yerlesimi veya komplet situs inversus olarak tanimlanir. Heterotakside major kardiyak anomaliler sik görülür. Heterotaksideki GIS anomalileri ;
Ortahat karacigeri
Midenin malpozisyonu
Barsagin rotasyon ve fiksasyon anomalileri
Intraperitoneal pankreas
Aspleni veya polisipleni.
