Nöbetçi Eczaneler
22/09/2021

Yüksek Tansiyon Rejim Beslenme Diyet

img Yüksek tansiyonda ilaç disindaki tedaviler
Saglik elemanlari tansiyonunuzu ölçebilir ama yüksek çikarsa ancak doktorunuz tedavi planini yapmalidir. Organ hastaligi ve damar sertligi için baska risk faktörü bulunmayan hafif hipertansiyonlu kisilerde asagida belirtilen yasam tarzi degisiklikleri yararli olabilir. 3-6 ay süresince bu ilaç disi tedavilerin uygulanmasina ragmen kan basinci normal düzeye inmezse ilaç tedavisi baslanmalidir; ama ilaç disi tedaviye uyum hastalarin çogunda basarilamaz ve ilaç tedavisi zorunlu hale gelebilir. Orta ve siddetli hipertansiyon nedeniyle ilaç tedavisi gören hastalarda da bu yöntemlerin uygulanmasi faydalidir.

1) Sismanlik varsa zayiflatici rejim :
Sisman ve hipertansiyonlu kisilerin çogu, kilo kaybedip normal agirliklarina ulasirlarsa tansiyonlari da düzene girer. Düsmezse ilaç tedavisi gerekir. Kilo azaltilmasi yavas yavas yapilmalidir ( ayda 2-4 kg ). Sismanlik genel saglik açisindan da tehlikeli bir durumdur. Sismanlarda su hastaliklar daha sik görülür: Hipertansiyon, yag yükselmesi, seker hastaligi, inme, safra yolu hastaliklari, eklem kireçlenmesi, uykuda solunum durmasi hastaligi, rahim, meme, prostat, kalin barsak kanserleri. O halde sismansaniz kilo vermekle genel saglik yönünden de kazançli çikacaksiniz. Uygun diyeti doktorunuz veya diyet uzmanlari size verecektir.

2) Tuz aliminin azaltilmasi :
Sodyum aliminin artisi ile KB yükselmesi arasindaki iliski yillardir bilinmektedir. Toplumumuzda genelde fazla tuz tüketilmektedir. Gerektiginden 2-3 misli fazla tuz yemekteyiz. Yiyeceklerin çogunda tabii tuz bulunur. Et, balik, yumurta ve sütte sodyum orani yüksektir. Bitkisel yiyeceklerde ise azdir. Hazir yiyeceklerde de tuz orani yüksektir. Hipertansiyonlu kisilerde tuz aliminin azaltilmasi ile KB daha kolay kontrol altina girer. Bunu saglamak için asiri tuz içeren salamura gidalar, zeytin, tursu gibi yiyecekler yenmemeli, salata tuzsuz yenmeli, pisirmede katilan tuz azaltilmalidir. Çesni verici baharatlar kullanilabilir. Tam tuzsuz bir diyet tavsiye edilmemektedir.

3) Sigara yasaklanmasi :
Sigara içilmesi KBni yükseltebilir. Ayrica sigara içen hipertansiyonlu kisilerde koroner kalp hastaligina yakalanma riski, sigara içmeyen hipertansiflere göre %50-60 oraninda daha yüksektir. Sigarayi birakanlarda istah genellikle artmakta ve kilo artisi olmaktadir. Bu nedenle diyet ve egzersiz de önerilir.

4) Alkol tüketiminin azaltilmasi:
Günde 30-50 mlden fazla etanol alanlarda KB yüksekliginin görülme sikligi artar. Bu nedenle eger alkol düzenli içiliyorsa günlük tüketim 30 ml etanolden daha az olmalidir ( 30 ml etanol = 700 ml bira, 300 ml sarap, 60 ml viski, 60-100 ml raki ). Hergün az miktarda alkollü içki içilmesinin damar sertligine iyi gelip gelmedigi çok tartisilmaktadir. Alkolün özellikle genç ve orta yas kadinlarda kalin barsak, meme kanseri ve siroz riskini artirdigi, alkol bagimliliginin arttigi unutulmamalidir. Kadinlarda belirtilen miktarlarin yarisi uygundur.

5) Egzersiz:
Hipertansiyonlu kisilerde düzenli yapilacak izotonik egzersizlerin ( tempolu yürüyüs, yüzme, aerobik ) yararli oldugu bildirilmistir. Ancak bunlar hafif hipertansiyonlu veya ileri hipertansiyonlu olup da ilaç tedavisiyle düzelmis hastalarda uygulanmalidir. Izometrik egzersizler KBda asiri yükselme yaptigindan zararli olabilir. En yararli egzersiz sekli haftada en az 5 gün, günde 20-30 dakikalik tempolu yürüyüslerdir. Bu yürüyüsler düz yolda, temiz havada yapilmali, soguk ve ayaz varsa agiz ve burun atkiyla kapatilmalidir.

6) Gevseme teknikleri:
Yoga, psikoterapi, transandantal meditasyon, biofeedback gibi gevseme teknikleriyle KBda geçici de olsa düsme saglanabilir.

7) Yiyecek içerigindeki degisiklikler veya eklemeler:
Birlikte kolesterol yüksekligi varsa doymus yag orani çok fazla hayvansal yag ve et ürünlerinden sakinmak gerekir. Vejeteryanlarin KBlarinin daha düsük oldugu bilinmektedir. Bu nedenle lifli gidalar ( Taze sebze ve meyve ) daha fazla tüketilmelidir. Bazi hastalarda kanda potasyum düzeyleri düsük çikabilir. Bu durumda doktorunuz gerekli ilaç tedavisini yapacaktir. Kandaki potasyum düzeyi normal de olsa potasyumdan zengin gidalarla beslenmenin tansiyonu ayarlamada yardimci oldugu bilinmektedir. Potasyum içerigi fazla gidalar arasinda muz, turunçgiller, patates, kayisi sayilabilir. Nadiren magnezyum eksikligi saptanan bazi hipertansiyonlularda magnezyum tabletleri verilebilir. Yine bazi hipertansiyonlularda kalsiyum destegi gerekebilir. Kahve, çay ve kolali içeceklerde bulunan kafein, özellikle birlikte sigara da içiliyorsa, tansiyonu 5-10 mmHg yükseltebilmektedir. Bu nedenle hipertansiyonlularda kafein alimi sinirlandirilmalidir. Balik yaginin kalp-damar sistemi üzerine olumlu etkileri vardir ve nedeni içindeki omega-3 çoklu doymamis yag asitlerdir. Tansiyon düsürücü olarak çok fazla miktarda alinmalari gerekir, o zaman da yan etkileri ortaya çikar. Bu nedenle konsantre balik yagi içeren haplarin tansiyon düsürücü olarak kullanilmamasi gerekir.

8) Yasanan bölgenin rakimi:
Hipertansiyonlu hastalarin bir kismi deniz seviyesinde iken ( genellikle tatilde ) kan basinçlarinin daha iyi seyrettigini, daha iyi düstügünü söylerler ki dogru olabilir. Bunun nedeni, rakimin azalmasindan ziyade tatil ortaminda is stresinden uzak kalmaktir. Böyle durumda ilacin kesilmesinden çok dozunun azaltilmasi daha uygundur.

Diğer 'Hazır Diyet' Yazıları