Diyetin ve beslenmenin kanserin gelisiminde oynadigi rolü degerlendirmek ve
açikliga kavusturmak için birçok arastirma yapiliyor. Hiçbir dolaysiz
neden-sonuç iliskisi kanitlanmadiysa da, istatistikler bazi gidalarin bazi
kanser tiplerinin riskini arttirabildigini ya da azaltabildigini göstermektedir.
Amerikan Kanser Dernegi ve Ulusal Kanser Enstitüsü, insanlarda bazi
kanser türlerinin gelisme riskinin azaltilmasina yardimci olmak için diyet
kurallari hazirladi. Genel olarak saglikli bir diyet için genel tavsiyeler
içermektedirler:
-Normal bir vücut agirligini koruyun. Basta prostat,
pankreas, gögüs, yumurtalik, kalinbagirsak, safra kesesi ve rahim kanseri gelmek
üzere, insanlarda bazi kanserlerden ölme orani sismanlikla baglantilidir.
-Diyetinizde çok fazla doymus ve doymamis yagdan kaçinin. Bazi
çalismalarin ortaya koydugu kanitlar, diyetteki yag seviyeleri ile prostat
kanseri, kalinbagirsak kanseri ve diger kanserlerin olusumu arasinda bir iliski
oldugunu düsündürmektedir. su anda, bu tür baglantilarin nedenleri açik
degildir.
-Son raporlar, diyetteki yag tüketiminin gögüs kanseri
sikligiyla iliskisiz olabilecegini düsündürmektedir. Yag tüketimi için hiçbir
kural belirlenmemistir, ama genel olarak yag tüketimi düstükçe kanser riskinin
düstügü görülmektedir. Ihtiyatli bir yag tüketimi kurali, toplam kalori
tüketiminizin yüzde 30 udur. (Yagi diyetinizden tamamen çikarmaya çalismayin;
bunun ne yarari vardir ne de olanagi.)
-Lif açisindan zengin gidalar yiyin. Günde 25 ile 33 gram lif tüketimi
önerilir. Diyet lifi, vücudu özellikle kalinbagirsak kanseri olmak üzere, bazi
kanser biçimlerinden korur gibi görünmektedir. Belirli lif tiplerinin etkileme
biçimi açik degildir. Bu nedenle, taze meyve, sebze ve az islenmis tahil
ürünleri gibi çesitli diyet kaynaklarini her gün yiyin.
-A vitamini ve C vitamini açisindan zengin gidalari her gün yiyin (Bazi
örnekler, A vitamini kaynaklari olarak havuç, ispanak, tatli patates, seftali,
kayisi, koyu yesil ve koyu sari taze sebzeler ve meyvalar; C vitamini için
portakal, greyfurt, çilek, yesil ve kirmizi biberler). A vitamini, agiz boslugu,
bogaz, girtlak ve akciger kanserleri dahil olmak üzere, bazi kanserlerin
sikliginin azaltilmasina yardimci olabilir. Ayrica, hayvanlar üzerinde yapilan
çalismalar, genel olarak C vitamini olarak bilinen askorbik asitin, nitratlar
yendiginde üretilen bazi kanserojen bilesiklerin olusumunu önleyebildigini
göstermektedir. Ama, bu vitaminleri normal ihtiyacinizdan daha fazla miktarda
tüketmeniz gerekmez.
-Brokoli, lahana, Brüksel lahanasi, kivircik lahana, karnabahar, yer
lahanasi, hardal yapraklari ve Isviçre pazisi gibi sebzeleri düzenli diyetinizin
bir parçasi haline getirin. Arastirmalar bu gidalarin kalinbagirsak, mide ve
akciger kanserlerinin gelisimine karsi koruma sagladiklarini göstermektedir.
-Tuzlanarak, tütsülenerek ve nitratla islenmis gidalardan az miktarda yiyin.
Bu gida grubu sucuk, jambon ve digerleri gibi tütsülenmis ve konserve edilmis
etleri içerir. Yemek borusu ve mide kanseri sikligi, bu gidalari çok miktarda
yiyenlerde daha yüksektir.
Izgara ya da tütsüleme gibi bazi pisirme yöntemleri kansere yol açabilen
maddeler üretebilir bu nedenle bu yöntemleri az kullanmak gerekir.
Yemek pisirirken kullandiginiz tuz miktarini, yarim kilo ette dörtte bir çay
kasigi tuz, pisirilmis sebze ya da tahil porsiyonu basina sekizde bir çay kasigi
tuzla sinirlayin. Jambon, soya sosu ya da tursu gibi asiri tuzlu gidalari
al-mayin ya da seyrek olarak ve az miktarlarda yiyin.
-Alkol kullaniyorsaniz, az kullanin. Uzun süreler boyunca çok miktarda alkol
içmek, karaciger kanseri riskini arttirir. Alkol tüketimi sigarayla ya da tütün
çignemeyle birlestiginde, agiz, girtlak, bogaz ve yemek borusu kanseri riskini
arttirir. Günde iki ya da daha az bardak tavsiye edilir. Bu makuldür. Günlük
diyetinizi çok az degistirerek bu önerileri uygulayabilirsiniz. Ancak, bu
önlemlerin kanserden koruma saglayabilecegi kesin degildir.
