Zehirlenmelerde Ilk Yardim:
Zehirli maddelerin vücuda girmesi sonucu ortaya çikan duruma ZEHIRLENME denir.
Zehirlenme Sekilleri
* Agiz Yolu Ile;
- Gida zehirlenmeleri,
- Ilaçlarla olan zehirlenmeler,
- Kimyasal madde ile zehirlenmeler,
- Alkol zehirlenmesi.
* Solunum Yolu Ile;
- Karbonmonoksit zehirlenmeleri,
- Diger zehirli gazlarla olan zehirlenmeler.
* Deri Yolu Ile;
- Zehirli gazlar,
- Böcek öldürücü ilaçlarla olan zehirlenmeler,
- Diger kimyasal maddelerle olan zehirlenmeler.
* Belirtiler
- Agizda yanma, özel tat, yutkunma zorlugu, bulanti, kusma, karin agrisi, karin krampi,
- Ishal, halsizlik, bas agrisi, bas dönmesi ve terleme,
- Bilinçte degisik derecelerde bozukluk,
- Solunum ve dolasimda degisik derecelerde bozukluk, hatta durma,
- Önemli durumlarda idrar miktari azligi hatta hiç idrara çikamama,
- Görmede bozukluk, gözbebeklerinde küçülme,
- Nabizda zayiflama,kan basincinda düsme ve havaleler olabilir.
* Bilinci Yerinde ise;
- Mümkün oldugu kadar çabuk tibbi yardim isteyiniz: bir ambulans (Tel: 112) çagiriniz.
- Zehirlenmenin nedenini biliyorsaniz, haber verirken belirtiniz.
- Ayrica Zehirlenmelerde Basvurulacak Danisma Merkezini arayabilirsiniz.
- Tibbi yardim ulasana kadar hasta yalniz birakilmamalidir.-Kusturarak mide içindekileri bosaltiniz.
* Bilinci Kaybolmus ise;
- Yan yatiriniz.
- Bas ve boyunu arkaya çeviriniz, soluk yolunu açiniz.
- Alt çeneyi ve dili öne çekiniz.
- Gerekirse agizdan agiza yapay solunum yapiniz.
- Kalp durmussa kalp masaji uygulayiniz.
- Hastahaneye gönderiniz.
* Zehirli mantar, Tütün ve Zehirli Diger Bitkiler ile Olan zehirlenmelerde Ilk yardim
- Agizdan bol su içirerek sulandiriniz.
- Parmaginizi zehirlenenin agzina sokarak kusturmaya çalisiniz.
- Tirnaginiz uzunsa hastanin bogazini yaralayabilirsiniz. Tirnaginizi kesiniz.
- Kusarak çikarilani saklayiniz. Birlikte hastahaneye götürünüz. Böylece zehrin cinsi saptanabilir.
- Zehirli gidayi aldiktan sonra 3-4 saat geçmisse müshil vererek disari atilmasini saglayiniz.
- Iki üç yemek kasigi tibbi kömürü bir bardak su içinde karistirarak içiniz.
- Tibbi kömür zehirleri bünyesinde tutar.
- Soku önleyiniz. Hastahaneye gönderiniz.
DIKKAT: Genel kural olarak zehirlenen kisiyi kusturmayin; bu kuralin tek istisnasi eger kisi bilinçli ise ve kisa bir süre önce olmasi \"ilaç içimi\" söz konusu ise kusturulabilir.
* ZEHIRLENMENIN BELIRTILERI
- Aniden ortaya çikan karin agrisi.
- Etrafta bos bir ilaç sisesine veya kutusuna rastlanmasi.
- Bir görgü sahidinin sözlü beyani.
- Kazazedenin kendisinden alinan bilgi.
- Agiz veya dudaklarin çevresinde yaniklar ve kavlamalar.
- Nefes kokusundaki anormallik.
- Kusma ve sürekli ishal
* Ne Yapmali ?
- Telefonla, telefon yoksa, en seri vasita ile doktor çagiriniz.
- Doktora zehirlenme hakkinda bilgi veriniz.
- Kazazedeye su veya süt içirerek zehiri sulandiriniz.
- Ilaçtan zehirlenmis ise, hastanin bogaz gerisini parmaginizIa gidiklayarak kusmasini temin ediniz.
- Kusma sirasinda ( kendisi kusmus olsa bile); ku sulan zehirin tekrar yemek borusuna veya nefes borusuna kaçmamasi için basini kalçalarindan asagiya gelecek sekilde eginiz.
- Eger kazazede küçük bir çocuk ise, midesi üzerine dizinize yatiriniz.
DIKKAT: Eger hasta tuz ruhu (lavabo temizleyicisi) veya gaz, benzin, boya incelticisi, mobilya cilasi gibi bir petrol ürünü ile zehirlenmis ise; kusturmaya çalismayiniz. Zira, bu gibi maddelerin kusulmasi halinde akcigerlerde, burun ve bogaz yollarinda tehlikeli yaniklar meydana gelmektedir.
* Kusmanin tehlikeli oldugunu gösteren belirtileri sunlardir:
- Nefeste gaz veya benzin kokusu.
- Agiz veya dudak çevresinde yaniklar.
- Bayginlik
- çirpinmalar
- Halsizlik
- Etrafta bu maddelerin içildigini gösteren belirtiler.
DIKKAT: Eger hastanin ne cins bir madde ile zehirlendigini bilmiyorsaniz, nefesinde ko ku ve agiz çevresinde yanik yok ise, doktor gelinceye kadar su veya süt içirerek zehiri sulandiriniz. Kusmasini temin ediniz. Zehirin mide ve bagirsaklar tarafindan emilmesini geciktirmek için süt, zeytinyagi veya yumurta aki gibi bir yumusatici içiriniz. Hastayi sessiz ve sicak tutunuz. Doktor çagirmak mümkün degil ise; en seri vasita ile onu yakininizda bulunan bir saglik kurulusuna yetistiriniz.
* Yukarida saydigimiz tedbirler, su zehirlenmeler için oldukça önemlidir ve hastayi kurtaracak önemdedir.
- ilaç zehirlenmeleri
- Besin ve mantar zehirlenmeleri
- Alkol zehirlenmeleri
DIKKAT: Doktor tarafindan verilmedikçe rastgele ilaç kullanmayiniz ve igne vurdurmayiniz. Dolapta fazla bekleyen, kokusu ve tadi bozulmus olan yemekleri yemeyiniz; etleri kullanmayiniz. Marketlerde (ambalaj içinde, adresi belli) satilanlarin disinda mantar yemeyiniz. Kirlardan rastgele mantar toplayip yemeyiniz. Kapagi sismis konserveleri yemeyiniz.
NOT: Kazazedenin ne ile zehirlendigini bilmiyor iseniz; kusmugundan bir kismini bir kaba koyup doktor gelince ona gösteriniz. Eger hastayi doktora veya hastahaneye götürecek olursaniz; ku smuk örnegini yaninizda götürünüz. Zira doktor nasil bir panzehir verecegine bu örnegi tahlil ettikten sonra karar verecektir.
